Αλλεργίες και Άγχος: Ποια η σχέση τους και ποια η αντιμετώπιση
Οι αλλεργίες αποτελούν ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα που απασχολούν μια πολύ μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Το φτέρνισμα, ο κνησμός, τα σημάδια στο δέρμα, η δυσκολία κατά την αναπνοή, η ερυθρότητα των ματιών, είναι μόνο μερικά από τα συμπτώματα τα οποία λίγο πολύ όλοι έχουμε βιώσει και άλλους τους ταλαιπωρούν όλο το χρόνο, ενώ άλλους ανάλογα με την εποχή (εποχιακή αλλεργία).
Με τον όρο αλλεργία εννοείται η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός αντιδρά με υπερευαισθησία απέναντι σε αβλαβείς περιβαλλοντικές ουσίες, που ονομάζονται αλλεργιογόνα. Οι ουσίες αυτές εισέρχονται στο σώμα μέσω της εισπνοής, της κατάποσης, ή με την επαφή στο δέρμα.
Ένα πλήθος ουσιών μπορούν να δράσουν ως αλλεργιογόνα, όπως οι γύρεις δένδρων και φυτών, διάφορες πρωτεΐνες τροφίμων, τα αυγά, τα ψάρια, τα θαλασσινά ή οι φράουλες, φάρμακα, τρίχες διαφόρων ζώων, η σκόνη κ.α.
Όταν ο οργανισμός εκτεθεί σε μια ουσία που δρα ως αλλεργιογόνο, σε μια πρώτη φάση, το ανοσοποιητικό σύστημα θέτει σε λειτουργία τους αμυντικούς μηχανισμούς της χημικής ανοσίας και της κυτταρικής ανοσίας, ώστε να εξουδετερώσει το αντιγόνο. Σε αυτή την πρώτη φάση, το άτομο που ευαισθητοποιείται σε ένα αλλεργιογόνο, δεν αντιλαμβάνεται κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα.
Κατά τη δεύτερη φάση, όταν ο οργανισμός δηλαδή έρθει και πάλι σε επαφή με την ουσία που έχει αναγνωρίσει ως αλλεργιογόνο, θα ενεργοποιήσει και πάλι το ανοσοποιητικό, και συγκεκριμένα θα τεθούν σε δράση τα βασεόφιλα και τα μαστοκύτταρα, τα οποία θα απελευθερώσουν διάφορες ουσίες που έχουν αποθηκευμένες, όπως η ισταμίνη, που με τη σειρά τους θα προκαλέσουν μια άμεση φλεγμονώδη αντίδραση που προκαλεί τα γνωστά συμπτώματα της κατάστασης που ονομάζουμε ως «αλλεργία», όπως φτάρνισμα, ερυθρότητα, φαγούρα, καταρροή κλπ.
Τι συμβαίνει όμως με το άγχος και τις αλλεργίες;
Η σχέση του έντονου άγχους στην καθημερινότητά μας με τις αλλεργίες, φαίνεται να είναι άμεση, καθώς η κατάσταση των ατόμων που πάσχουν από αλλεργίες μπορεί να επιδεινωθεί αρκετά λόγω αυτού.
Σύμφωνα με έρευνες, τα αλλεργικά συμπτώματα φαίνεται να έχουν και μια ψυχογενή διάσταση, καθώς έχει αποδειχτεί πως επιδεινώνονται από το έντονο άγχος. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Οχάιο, διενεργώντας ένα πείραμα το 2008, διαπίστωσαν πως οι άνθρωποι με αλλεργίες παρουσίαζαν περισσότερα και πιο έντονα συμπτώματα μετά από ένα τεστ στο οποίο υποβλήθηκαν, το οποίο τους προκαλούσε άγχος, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου η οποία βρισκόταν σε κατάσταση ηρεμίας.
Οι ορμόνες που απελευθερώνονται τη στιγμή που ο μηχανισμός του άγχους τίθεται σε λειτουργία, ενδέχεται να αυξήσουν την παραγωγή της IgE, πρωτεΐνης του αίματος, με αποτέλεσμα την πρόκληση των αλλεργικών αντιδράσεων.
Ειδικότερα, η dr Amber Patterson του Κρατικού Πανεπιστημίου του Οχάιο, αναφέρει: «Το στρες μπορεί να προκαλέσει διάφορες αρνητικές καταστάσεις στο σώμα, μεταξύ των οποίων ακόμη περισσότερα συμπτώματα αλλεργιών, τα οποία όσο πιο συχνά εμφανίζονται, τόσο επιδεινώνουν τη διάθεση».
Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα έχει αποδειχτεί πως το άγχος όχι μόνο επιδεινώνει, αλλά είναι αυτό υπεύθυνο για την πρόκληση της ίδιας της αλλεργικής πάθησης. Πιο συγκεκριμένα, η εμφάνιση αλλεργικού άσθματος στα παιδιά, όπως και το υπερβολικό άγχος αυτών κατά την προσχολική ηλικία, έχουν συσχετιστεί με το μητρικό άγχος κατά τη διάρκεια της κύησης.
Εκτός από τη φαρμακοθεραπεία, ως μέσου αντιμετώπισης των αλλεργιών (με τη λήψη αντιισταμινικών φαρμάκων), η αντιμετώπιση του άγχους μπορεί να λειτουργήσει πολύ αποτελεσματικά στη μείωση των αλλεργικών συμπτωμάτων, ακόμη και στην εξάλειψή τους.
Μέσω της ψυχοθεραπείας, αλλά και με τη βοήθεια της Νευροανάδρασης και Βιοανάδρασης, το άτομο αποκτά την ικανότητα να εντοπίζει και κατ επέκταση να ελέγχει τις σωματικές του αντιδράσεις και λειτουργίες. Με τον τρόπο αυτό αποκτά την ικανότητα να «ακούει» αλλά και να «ελέγχει» το σώμα του, να κατανοεί τις συνθήκες υπό τις οποίες ενεργοποιείται ο μηχανισμός του άγχους και να διαχειρίζεται κατάλληλα τις αντιδράσεις του, με αποτέλεσμα να μπορεί να εξαφανίσει εντελώς κάθε σωματικό σύμπτωμα που μπορεί να εκδηλωθεί.
Ψυχολόγος Κατερίνα Παπαστεργιάδου
Αφήστε μια απάντηση